Jaarverslag 2023

Sinds de instroom van de nieuwe schepen maken we ons zorgen over de toegankelijkheid voor reizigers met onder andere: Elektrische fiets, rollator en rolstoel. Dit komt doordat de hellingshoek van de inkom platen op de nieuwe schepen veel steiler is ten opzichte van de oude schepen. 

Als reizigersoverleg doen we onze zorgen al een tijdje aan stippen en het duurde een tijdje voordat er een mogelijke oplossing gevonden is. De pontons worden aangepast/vervangen en de hoop bestaat dat het probleem verholpen is als de werkzaamheden afgerond zijn. Naar verwachting zijn de werkzaamheden medio zomer 2024 afgerond. We zijn teleurgesteld dat het bijna een jaar gaat duren om de werkzaamheden af te ronden maar helaas is een kortere periode volgens de betrokken partijen  niet mogelijk. Nadat de pontons zijn aangepast is er de hoop dat de instap problemen tot het verleden behoren maar helaas kan er geen 100% garantie gegeven worden.

We zijn er als RODAG niet bij dat het zo lang duurt dat schepen niet voor iedereen even goed bereikbaar zijn. Het staat als paal boven water dat de vervoerder verplicht is om de reizigers naar de plaats van bestemming te brengen. Deze verplichting kan op verschillende manieren ingevuld worden. Dit kan variëren van assistentie aan de kade tot taxivervoer van reizigers die het schip niet op kunnen komen. We gaan de komende periode erop toezien dat elke reiziger vervoerd wordt. Uiteraard blijven we kritische vragen stellen om er op toe te zien dat de werkzaamheden van de pontons zo snel mogelijk afgerond worden.

In de media zijn er meerdere berichten verschenen over de nieuwe treinen die in 2028 op de Merwedelingelijn gaan rijden. Om er voor te zorgen dat de treinen kunnen rijden moet de infrastructuur op dit traject aangepast worden. Het is de verwachting dat de nieuwe treinen gekoppeld zo’n 150 meter lang gaan worden, op sommige stations zijn de perrons slechts 110 of 120 meter lang, dit betekent dat op deze stations de perrons verlengd moeten worden.  Op station Dordrecht komt een nieuw treinbeveiligingssysteem (ERTMS) en de Merwedelingelijn blijft voorlopig op de huidige ATB beveiliging bestaan, dus de op de route moet een speciale sluis komen waarbij de trein van de ene op het andere beveiligingssysteem kan overschakelen. Om de treinen beter toegankelijk te maken voor invaliden moeten er bepaalde bochten dicht of bij perrons weggehaald worden en recht gemaakt worden. Voor al deze werkzaamheden moet Prorail (de infra beheerder) een aanbesteding starten om een aannemer te vinden en dan moeten er bouwplannen gemaakt worden en uitgevoerd worden. Dit betekent dat het spannend wordt of alles in 2028 in orde zal zijn met de infrastructuur. Uiteraard volgen we de ontwikkelingen op de voet.

De provincie heeft in de afgelopen vergadering laten weten dat ze met de vervoerder in onderhandeling zijn om de DMG concessie te verlengen. Wij als belangenorganisaties kijken kritisch naar deze ontwikkeling en we vinden het erg belangrijk dat de PvE (Plan van Eisen) in ieder geval zo ingericht gaat worden dat het Openbaar Vervoer weer richting een acceptabel bedieningsniveau gaat. De afgelopen jaren is het vervoersaanbod in verschillende gebieden verschraald of zelfs door de onder grens gegaan. Ook merken we op dat in bepaalden dorpen en wijken de loopafstanden erg lang worden. Het RODAG gaat de komende periode met voorstellen presenteren om ervoor te zorgen dat de reiziger niet vergeten wordt bij de concessie verlenging.

De Hidden Disability Sunflower is een organisatie die ervoor zorgt dat mensen met een onzichtbare handicap gezien en geaccepteerd worden. Deze organisatie heeft groene keycords met zonnebloemen geïntroduceerd, dit keycord zorgt ervoor dat mensen met een onzichtbare handicap herkend worden als doelgroep die een stukje assistentie kunnen gebruiken. De keycord is in 2016 geïntroduceerd op Gatwick Airport in Engeland, met het doel om mensen met een verborgen handicap te kunnen herkennen en te kunnen helpen. Het was niet alleen bedacht om mensen te kunnen helpen, maar ook om onderling begrip tussen het servicepersoneel en de klant te kweken. Het idee achter de keycord is dat iemand met een verborgen handicap die een stukje assistentie kan gebruiken, herkend wordt door een personeelslid en dat de medewerker kijkt of de persoon met de keycord assistentie nodig heeft.

De sunflower cord is nu wereldwijd te vinden en bedrijven en instellingen kunnen zich vrijwillig aansluiten. Het initiatief is omarmd door gemeentes, ziekenhuizen, bioscopen, bedrijven en winkels. Qbuzz heeft zich begin dit jaar ook aangesloten. Het vervoersbedrijf heeft het personeel geïnstrueerd dat klanten met zo’n keycord eventueel extra hulp of service kunnen gebruiken. Consumenten kunnen het keycord via verschillende kanalen en deelnemende bedrijven/instellingen verkrijgen (waaronder de Qbuzz service winkel in Dordrecht).  

https://hiddendisabilitiesstore.com/nl/

In november is het bestuursakkoord toegankelijk Openbaar Vervoer ondertekend. Een aantal jaren geleden had de Nederlandse regering al een verdrag met de VN ondertekend en in het verdrag wordt belooft dat iedereen met het OV kan reizen, dus ook de geestelijke of lichamelijk beperkte reizigers. Dit bestuursakkoord is een intentieverklaring dat de overheidsbestuurders zich actief gaan inzetten om het Openbaar Vervoer in 2040 geheel en in 2032 grotendeels toegankelijk te maken. 

Bij de ondertekening was een van de RODAG leden aanwezig. Het geschikt maken van het Openbaar Vervoer voor alle groepen reizigers is iets wat ons betreft zo snel mogelijk moet gebeuren. Ondanks ons ongeduld zijn we blij met dit bestuursakkoord. Met het bestuursakkoord komt niet alleen extra geld vrij maar er wordt een duidelijk signaal afgegeven dat het toegankelijk maken van het OV voor iedereen voor de overheidsorganen een belangrijk speerpunt is. Het RODAG blijft net zoals afgelopen jaren de toegankelijkheid in het oog houden en als er dingen mis gaan, zullen we aan de bel trekken.

Er is bij de verschillende consumenten organisaties binnen het RODAG teleurstelling over het schrappen van de ritten op lijn 2 tijdens de zondag en s’avonds vanaf 11 december 2022. Dit betekent dat reizigers die s avonds na zeven uur naar Dubbeldam willen reizen, met lijn 5 moeten reizen en vervolgens veel verder moeten lopen of het laatste stuk met een deur-haltetaxi moeten reizen. De afstand die de reizigers die in Dubbeldam moeten lopen is naar onze mening veel te lang en we zien de deur-haltetaxi als slecht alternatief voor de vervallen ritten van lijn 2. We hebben het standpunt dat reizigers in Dordrecht recht hebben op een bus waarmee je kunt reizen zonder dat deze vooraf gereserveerd dient te worden. De vervoerder wilde vorig jaar de dienst naar Dubbeldam al vanaf zeven uur s avonds schrappen en het is het RODAG gelukt om Qbuzz te overtuigen om  tot half tien met een bus te rijden. We hebben bij de dienstregeling consultatie in september 2022 al laten weten dat we ons niet kunnen vinden in het schrappen van de ritten van lijn 2 s avonds en op zondag. Vervolgens hebben we de zaak in oktober en november nogmaals aangekaart maar helaas heeft de vervoerder er voor gekozen om hun plannen rond de versobering voor lijn 2  door te zetten voor de dienstregeling 2023  die op 11 december 2022 in gaat.

Vorig jaar werd afgesproken dat deze busverbinding naar Dubbeldam ’s avonds na 22.00 uur en op zondag als tijdelijke maatregel afgeschaald werd. Deze ‘tijdelijke maatregel’ wordt nu omgezet in een definitief besluit voor alle avonden en de zondag. Deze buslijn staat vermeld in de bieding van Qbuzz dat afgesproken is met de provincie Zuid-Holland. Op onze vraag aan de provincie of en zo ja waarom zij instemmen met deze wijziging kregen we als antwoord dat hiermee ‘de bodem van acceptatie wel bereikt is’. Voor het RODAG zakken we met deze vervoersverarming in de gemeente Dordrecht duidelijk door die bodem heen.

Lijn 2 is een voorbeeld van een van de vele dienstregeling versoberingen die de afgelopen jaren ingevoerd is. We maken ons zeer veel zorgen over deze ontwikkeling en we blijven ook de komende jaren kritisch kijken naar dit punt.

In de toekomst komen er nieuwe treinen op de MerwedeLingelijn en het model en merk is zo goed als zeker. Ondanks deze zekerheden dienen er met veel dingen rekening gehouden te worden. Een zeer belangrijk aspect is de inrichting van de trein. Het OV is voor iedereen en daar dient rekening mee gehouden te worden met het inrichten van een trein. We hebben bijvoorbeeld jarenlang actie gevoerd voor toiletten in de treinen en wij zorgen ervoor dat de vervoerder de  toiletten in de nieuwe wel installeert. Ook hebben we oog voor het belang voor voldoende ruimte voor de rolstoelers en fietsers, daarnaast is het voor ons van belang dat visueel gehandicapten uit de voeten kunnen in de nieuwe trein. Uiteraard wordt de gemiddelde reiziger vertegenwoordigd in onze advisering. Naast het interieur is ook de instaphoogte en de automatisch uitschuifbare treeplank van belang om er voor te zorgen dat iedereen mee kan. Er zijn veel veel aspecten waarnaar gekeken moet worden bij een trein en met de ruime expertise vanuit verschillende consumentenorganisaties is het RODAG perfect in staat om goed advies te geven. De vervoerder en provincie onderkent dat de inspraak van het RODAG van essentieel belang is en wij gaan er voor zorgen dat belangen van de toekomstige reizigers die van de trein gebruik gaat maken op een deskundige manier behartigt is.

In de corona-tijd is het OV aangemerkt als een essentieel onderdeel van de maatschappij. Bij een goed functionerend OV zou de maatschappij immers kunnen doorgaan voor zover dat mogelijk was met alle lockdowns. Daar heeft het Rijk veel geld in gestoken. We zijn anno 2022 weer op de weg terug. Echter het OV is nog niet terug op het niveau van 2019 – de tijd van voor de pandemie. De tijd waarin het OV op eigen benen stond. De reizigers zijn nu nog niet allemaal terug in het OV. Het OV dient nog een periode te overbruggen om zodanig hersteld te zijn dat zij op eigen kracht verder kan. Nu blijkt dat het Rijk niet verder dan eind 2022 extra geld beschikbaar wil stellen voor het OV, terwijl de reizigersinkomsten achter blijven.

Het OV kan die periode niet zelf overbruggen. Wanneer dat niet gebeurt, zal dit effect hebben op de kwaliteit van de dienstverlening van het OV in 2023. Ofwel er komt minder OV in het gebied van de Drechtsteden Alblasserwaard Gorinchem. Daar staat spanning op. De reizigers komen terug, maar er zal minder OV-aanbod zijn. Geen aanlokkelijk beeld en het is kapitaalvernietiging van het geld dat er eerder in is gestoken. Het Reizigersoverleg Drechtsteden, Alblasserwaard, Gorinchem (RODAG) werkt op landelijk niveau met andere ROCOV’s samen, naast de vervoerders en de provincies, om het Rijk op andere gedachten te brengen. Hopelijk bezint het Rijk zich en laat zij het OV en daarmee de OV-reizigers niet aan hun lot over.

Op 10 mei 2022 waren we als RODAG aanwezig bij de schouw van station Geldermalsen. Bij een schouw bekijk je nauwkeurig alle plus- en minpunten van, in dit geval, een OV station. Samen met het ROCOV Gelderland, NS, Qbuzz en ProRail hebben we de schouw uitgevoerd. Geldermalsen is een onlangs volledig vernieuwd station. Ruim opgezet met een brede tunnel onder het spoor door en met een goede bewegwijzering naar de diverse perrons. Samen met het RODAG bestuurslid Goof van Rijswijk, ervaringsdeskundige als rolstoelgebruiker, hebben we kritisch gekeken of op dit nieuwe station de bereikbaarheid en toegankelijkheid optimaal is. En dan zijn er toch nog wel wat opmerkingen te maken, zoals een prachtig toilet, ook voor invaliden, maar met een zware en knellende toegangsdeur die je vanuit een rolstoel slechts met veel moeite open krijgt. Geen noppentegels voor de afscheiding van perron en spoor, zodat blinden en slechtzienden niet kunnen voelen waar het perron ophoudt. En de aanwijzingen in braille op de trapleuningen ontbraken her en der.

Het volledige rapport van alle op- en aanmerkingen zal binnenkort verschijnen en de aanpassingen gaan er voor zorgen dat het prachtig vernieuwde station Geldermalsen ook qua toegankelijkheid optimaal wordt.